Gréagóir Ó Dúill
File gradamach, léannta é Gréagóir Ó Dúill a tógadh ar an Chionn Bhán i gContae Aontroma agus a roinneann a chuid ama anois idir Baile Átha Cliath agus Gort an Choirce. Tá scríbhneoireacht chruthaitheach agus acadúil araon tagtha óna pheann. Tá deich gcnuasach filíochta Gaeilge agus dhá chnuasach Béarla, aistriúcháin agus gearrscéalta ar an tsaothar atá foilsithe aige. Scríobh sé beathaisnéis Samuel Ferguson agus is é a chuir an díolaim Fearann Pinn i dtoll a chéile.
‘A fhir dar fhulaingeas’ le Máire Mhac an tSaoi
Grá faoi rún gan aitheantas poiblí is téama don dán seo. Gearánann an file mná a cás lena leannán, agus bagraíonn sí deireadh a chur leis an chaidreamh mar gheall ar a laghad sásaimh...
‘Jack’ le Máire Mhac an tSaoi
Dán grá é seo – nó an ea? Ceithre véarsa, ceithre líne i ngach véarsa agus an rialtacht oird sin, smacht an fhile ar an fhriotal ag tabhairt an scéil agus an denoument dúinn....
‘Fill Arís’ le Seán Ó Ríordáin
Bíonn ar fhile na Gaeilge a chás a dhéanamh: cén fáth a bhfuil sé ag scríobh i mionteanga nach í a mháthairtheanga í. Déanann sé an cás sin, an chúis sin, leis féin agus...
‘Caoineadh’ le Cathal Ó Searcaigh
Nótaí léirmheasa le Gréagóir Ó Dúill ar an dán 'Caoineadh' le Cathal Ó Searcaigh.
Tá an dán seo difriúil ar go leor slite ón chuid is mó de shaothar an fhile seo, ach chun an...
‘Tost’ le Seán Ó Ríordáin
‘Tost’ (Seán Ó Ríordáin)
Nótaí léirmheasa don Ardleibhéal le Gréagóir Ó Dúill
Dán é seo a bhaineann leis an mhothú a bhíonn ar gach file ó am go chéile – tá an tobar tráite, tá...
‘An Tobar’ le Cathal Ó Searcaigh
Nótaí léirmheasa don Ardleibhéal le Gréagóir Ó Dúill
Tá an dán seo cuid mhaith níos faide ná na dánta eile ar an chúrsa: dhá leathanach, cúig véarsa, idir 10 agus 12 líne i ngach véarsa....
‘Cuireadh do Mhuire’ le Máirtín Ó Direáin
Nótaí léirmheasa don Ardleibhéal le Gréagóir Ó Dúill
Dán beag simplí é seo.
Labhraíonn an file go díreach leis an Mhaighdean Bheannaithe. Ní ag guí atá sé, ní ag paidreoireacht le Máthair Mhic Dé. Ach a mhalairt. Is...
‘Gráinne’ le Máire Mhac an tSaoi
File í Máire Mhac an tSaoi a thug glór do mhná na hÉireann mar fhile, agus sin sula raibh a glór ardaithe sa Bhéarla ag Eavan Boland agus i bhfad sular tháinig Nuala Ní...
‘Stoite’ le Máirtín Ó Direáin
Dán é ‘Stoite’ a bhaineann leis an téama is mó ag an fhile seo: cuimhne an fhile agus meath an phobail ar a oileán dúchais, Inis Mór Árann.
Ach is iomaí caoi ag an Direánach...
‘Níl aon ní’ le Cathal Ó Searcaigh
Nótaí léirmheasa don Ardleibhéal le Gréagóir Ó Dúill
Dán é seo ina labhraíonn an file go díreach lena leannán. Maíonn sé as a cheantar dúchais féachaint an féidir leis an leannán a mhealladh chun teacht...
